Xin chào Luật sư, cô tôi có cho hàng xóm vay số tiền 50 triệu, vì tin tưởng nên không có hợp đồng bằng giấy mà chỉ có thoả thuận miệng. Nay đã đến hạn trả nợ nhưng họ cứ hứa hẹn rồi không trả. Cô tôi rất bức xúc nên định đăng hình ảnh con nợ lên cho mọi người cùng biết và để con nợ nhanh chóng trả tiền. Cô tôi làm vậy có được không? Xin cảm ơn.

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến chúng tôi. IPL xin phúc đáp câu hỏi của bạn như sau:

Hiện nay, công nghệ ngày càng phát triển, các bài đăng đòi nợ có kèm hình ảnh và thông tin người vay (thậm chí là hình ảnh gia đình người vay) xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội, mục đích của các bài này nhằm gây áp lực tinh thần để người vay phải nhanh chóng trả tiền. Tuy nhiên hành động này là vi phạm quy định pháp luật. Theo Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền hình ảnh của mỗi cá nhân:

“1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

2. Việc sử dụng hình ảnh trong trường hợp sau đây không cần có sự đồng ý của người có hình ảnh hoặc người đại diện theo pháp luật của họ:

a) Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng;

b) Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

3. Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.”

Khoản 1 và khoản 2 Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 về đời sống riêng tư, bí mật gia đình quy định:

“1. Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.

2. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.”

Vì vậy, việc cá nhân công khai hình ảnh hay thông tin cá nhân khác mà chưa được chính người đó đồng ý là vi phạm pháp luật. Dù cô của bạn rất bức xúc vì người vay không trả tiền đúng hẹn, tuy nhiên không thể lấy lý do đó để đăng tải hình ảnh hay thông tin cá nhân của người khác lên mạng xã hội. Ngược lại, khi phát hiện người khác sử dụng hình ảnh của mình mà không xin phép thì phía người vay có quyền yêu cầu người vi phạm phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại. Nếu cô bạn vẫn cố tình đăng hình ảnh, thông tin cá nhân lên mạng xã hội mà không có sự đồng ý của người có hình ảnh, thông tin thì có thể bị xử phạt hành chính hoặc nặng hơn là xử lý hình sự.

Trong trường hợp người vay không thiện chí trả, cô bạn có thể khởi kiện đòi nợ tại Tòa án nhân dân cấp huyện, nơi người vay cư trú để yêu cầu trả nợ.

Trên đây là tư vấn của chúng tôi đối với trường hợp của bạn. Nếu còn điều gì thắc mắc, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ.

Trân trọng./.

Bộ phận tư vấn pháp luật.